“Rouw is Liefde die zijn adres is kwijtgeraakt”
-Jean Jacques Suurmond-
Als jij te horen krijgt dat je vader of moeder ongeneeslijk ziek is of plotseling is overleden, dan staat de wereld op zijn kop. De grond valt onder je voeten vandaan. Hoe moet je nu verder? Gezinsleden willen elkaar vaak niet belasten, omdat de ander het al zo moeilijk heeft. Het gevaar dreigt dat ieder het zelf gaat ‘oplossen’. En dat kan zo eenzaam voelen. Juist in een periode waar je elkaar zo nodig hebt.
Kinderen, jongeren en ouders worstelen elk met hun eigen uitdagingen.
Kinderen rouwen vaak “in stukjes”. Naast het rouwen gaat de ontwikkeling van kinderen door. En dat gaat niet altijd even goed samen. In elke ontwikkelingsfase is het rouwen weer anders, omdat ze een stap verder zijn in hun groei. Daardoor kijken ze anders tegen de situatie aan dan voorheen en begrijpen ze steeds beter wat ‘dood’ is. Daarom kan het verlies in een andere ontwikkelings- of levensfase zich weer opnieuw aandienen. Ook kan eerder verlies worden aangeraakt door nieuw verlies.
Kinderen kunnen zich buitengesloten voelen als hen niet wordt verteld wat er aan de hand is. Ze voelen dat er iets speelt, maar ze krijgen hun vinger er niet precies op gelegd. Bij jonge kinderen zie je dit vaak terug in hun gedrag. Ze krijgen een terugval in hun ontwikkeling en worden vaker boos en opstandig. Andere kinderen worden erg druk, of gedragen zich juist heel lief en enorm sociaal-wenselijk. Ook bij baby’s zien we dit terug. Baby’s laten vaak in orgaantaal zien dat ze de spanningen binnen het gezin oppikken. Ze krijgen last van verstopping, spugen meer, of slapen onrustig.
Vertel kinderen wat er aan de hand is, neem ze serieus. Betrek ze bij de ziekte en het afscheid, passend bij het kind. Ongeacht de leeftijd. “Kinderen zijn nooit te jong om iets te begrijpen,” zegt Manu Keirse, psycholoog. Hoe doe je dat? Wat kan je wel en wat beter niet doen of zeggen?
Manu Keirse “Vertel kinderen de waarheid over de dood”
Bij al deze vragen loop ik graag een stuk met jullie mee in dit moeilijke proces. Aarzel niet om contact op te nemen en dan bespreken we samen de mogelijkheden voor ondersteuning en begeleiding.